Bu yazı Romatolog Dr. Selda Öktem tarafından kaleme alınmıştır. Herkesin anlayabilmesi amacıyla basitleştirilmiş ve sadeleştirilmiştir.
Romatizma Nedir?
Romatizma Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Romatizmal hastalıklar, genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan, eklem, kas, bağ dokusu ve bazen iç organları etkileyen hastalıklardır. Romatoloji uzmanları, romatizmal hastalıkların teşhis ve tedavisi ile ilgilenir.
Romatizmal Hastalıklar Nelerdir?
Romatizmal Hastalıklar Kimlerde Görülür?
Romatizmal Hastalıklarda Genetik Yatkınlık Önemli mi?
Romatizmal hastalıkların çoğunda genetik yatkınlık önemli bir rol oynar. Ailede romatizma öyküsü olan bireylerde risk artarken, genetik yatkınlık tek başına hastalığın ortaya çıkması için yeterli değildir. Çevresel faktörler de hastalığın tetiklenmesinde etkili olabilir.
Bağışıklık sistemi, normalde vücudu yabancı organizmalara karşı korurken, romatizmal hastalıklarda bağışıklık sistemi kendi dokularına saldırarak iltihaba ve doku hasarına yol açar. Bu durum, eklemlerde, kaslarda ve organlarda ağrı, şişlik ve fonksiyon kaybına neden olabilir.
Romatizmal Hastalıkların Belirtileri Nelerdir?
Romatizmal hastalıklar yalnızca eklemleri değil, iç organları da etkileyebilir. Bu nedenle belirtiler hastalığın türüne göre değişiklik gösterebilir.
En sık görülen romatizmal belirtiler şunlardır:
• Eklemlerde ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı
• Kas güçsüzlüğü ve yaygın kas ağrıları
• Bel ve sırt ağrısı
• Ciltte döküntüler ve tırnak değişiklikleri
• Gözlerde kızarıklık, kuruluk ve görme bozuklukları
• Parmaklarda soğukta renk değişimi (Raynaud fenomeni)
• Solunum sistemi problemleri (nefes darlığı, kuru öksürük)
• Sindirim sistemi rahatsızlıkları ve böbrek fonksiyon bozuklukları
• Kalp-damar hastalıkları ve damar tıkanıklıkları
Romatizmal hastalıklar kronik bir seyir izlediği için, zaman zaman alevlenmeler ve iyileşme dönemleri görülebilir.
Romatizmal RahatsızlıklardaHastalığın Tanısının Konulması Nasıl Bir Süreçten Geçer?
Romatizmal Ağrılar
Romatizma Testleri
Romatizmal Hastalıkların Tedavisi Mümkün mü?
Günümüzde romatizmal hastalıkların tamamen ortadan kaldırılması mümkün olmasa da, erken teşhis ve uygun tedavi ile hastalık kontrol altına alınabilir.
Tedavi süreci uzun solukludur ve şu hedeflere yöneliktir:
• Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak
• Ağrı ve iltihabı azaltmak
• Eklemlerde ve organlarda kalıcı hasarı önlemek
• Hastanın yaşam kalitesini artırmak
Tedavi sürecinde romatoloji uzmanı, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı, ortopedi uzmanı ve diğer branşlardan doktorlar iş birliği içinde çalışır.
Romatizmal Hastalıkların Tedavisi Nasıl Yapılır?
Romatizmal Hastalıkların Tedavisinde Kortizonun Önemi
Romatoloji Nedir?
Romatoloji, romatizmal hastalıkların teşhis, tedavi ve takibi ile ilgilenen bir tıp dalıdır. Bağışıklık sisteminin zamansız ve aşırı çalışması sonucu eklem, kas ve organlara zarar veren hastalıkların araştırılması ve tedavisi romatoloji uzmanları tarafından yürütülür.
Romatizma çok eski çağlardan beri bilinen bir hastalık grubu olmasına rağmen, nedeni ve mekanizması tam olarak çözülememiştir. Romatoloji alanındaki bilimsel gelişmeler sayesinde, hastalığın tedavi süreçleri her geçen gün daha etkili hale gelmektedir.
Romatoid Artrit (RA) Nedir?
Romatoid artrit (RA), bağışıklık sisteminin eklemlere saldırarak iltihaplanmaya ve eklem deformasyonuna yol açtığı kronik bir hastalıktır.
Görülme sıklığı %1-1,5 arasında değişmektedir. Türkiye’de yaklaşık 700 bin ile 1 milyon arasında romatoid artrit hastası olduğu tahmin edilmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla üç kat daha fazla görülmektedir.
Romatoid Artrit Belirtileri Nelerdir?
• Eklemlerde ağrı, şişlik ve sertlik
• Özellikle sabahları belirgin olan tutukluk
• Zamanla ilerleyen eklem deformasyonları
• Genellikle el, ayak bilekleri, parmak eklemleri ve dirseklerin etkilenmesi
• Hastalık ilerledikçe diz, omuz ve diğer büyük eklemleri de tutabilir
RA hastalığı tedavi edilmezse, eklemlerde kalıcı hasar ve iş kaybına neden olabilir.
Romatoid Artrit Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Romatoid artrit kronik ve ilerleyici bir hastalık olduğu için tedavi uzun süreli ve düzenli olmalıdır.
Tedavi sürecinde kullanılan yöntemler şunlardır:
• Ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar
• Hastalığın ilerlemesini yavaşlatan DMARD ilaçlar (Metotreksat, Leflunomid, Sulfasalazin)
• Bağışıklık sistemini baskılayan biyolojik ajanlar (TNF inhibitörleri, IL-6 inhibitörleri)
• Kortizon tedavisi (kısa süreli kullanılması önerilir)
• Fizik tedavi ve egzersiz programları
Romatoid Artrit Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Tedavi sürecinde hasta-hekim iş birliği kritik öneme sahiptir.
• Hastalık zaman zaman alevlenebilir ve ek tedaviler gerekebilir.
• İlaç tedavisine ek olarak, düzenli egzersiz ve beslenme alışkanlıkları önemlidir.
• RA tamamen ortadan kaldırılamaz ancak kontrol altına alınabilir.
Sonuç
Romatizmal hastalıklar, erken teşhis ve uygun tedavi ile yönetilebilen kronik hastalıklardır. Özellikle romatoid artrit gibi hastalıklar, zamanında müdahale edilmezse eklem hasarına ve yaşam kalitesinde ciddi düşüşlere neden olabilir.
Romatoloji alanındaki gelişmeler sayesinde, romatizmal hastalıkların kontrol altına alınması ve hastaların daha konforlu bir yaşam sürmesi mümkündür. Düzenli doktor kontrolleri ve tedaviye uyum, hastalığın yönetilmesinde en önemli faktörlerden biridir.
“Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.”