Kortizon (steroid), vücudumuzdan düzenli olarak salınan ve yaşamsal önemi olan bir hormondur. Yokluğu yaşamla bağdaşmaz, çünkü kortizonun vücutta çok önemli görevleri vardır.
Kortizonun en önemli etkilerinden birisi, romatizmal iltihap (mikropsuz iltihap) üzerine olan baskılayıcı özelliğidir. Bu özelliği nedeniyle, kortizon içeren ilaçlar, romatizma hastalıklarının tedavisinde kullanılmakta ve yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.
Kortizonun hangi dozda ve ne süreyle kullanılacağına, sizi izleyen hekim, hastalığınıza, klinik bulgularınıza ve kendi bilgi ve deneyimine göre karar verecektir. Piyasada “Prednol” adı altında 4 ve 16 mg tabletleri, 20-40 ve 250 mg ampulleri vardır. Ayrıca “deltacortril” 5 mg tablet ve “ultralan” 5-20 mg tabletler de vardır. Kortizonlu ilaçlar sabah erken saatlerde tok karnına alınmalıdır.
Kortizonlu ilaçlar, uzun süre ve yüksek dozlarda kullanılırsa, yan etkilere neden olurlar: Yüz yuvarlaklaşır cilt altı dokusu incelir ve deride kolaylıkla morluklar oluşur. Tuz tutucu etki nedeniyle tansiyon yükselebilir, iştah artırıcı özellik nedeniyle kilo alınabilir. Kortizonun kan yağı ve kan şekerini yükseltici özelliği de vardır, bu nedenle kortizon tedavisi sırasında şeker hastalığı ortaya çıkabilir veya mevcut şeker hastalığının tedavisi zorlaşabilir. Diğer yan etkileri arasında, midede ülser-gastrit oluşması, kaslarda ve kemiklerde zayıflama, gözlerde katarakt gelişmesi ve bulaşıcı hastalıklara (enfeksiyon) eğilim sayılabilir. Ancak tüm bu yan etkilerin kortizonun çok uzun süre, yüksek dozda ve hiçbir tedbir alınmadan kullanılması sonucunda olacağını vurgulamak isteriz.
Kortizonlu ilacın yan etkilerini azaltmak için yiyecek ve içeceklerinizde tuz olmamalıdır. Kortizonun iştah açıcı etkisi vardır, bu nedenle beslenmenize dikkat ederek fazla kilo almamalısınız. Yiyecekleriniz yağ, şeker ve undan fakir olmalıdır.
Kortizonun kas ve kemikler üzerindeki zayıflatıcı etkisi nedeniyle, düzenli yürüyüş ve benzeri egzersizler yapmalı, kalsiyum ve D vitamini desteği almalısınız.
Nedeni ne olursa olsun, uzun süre yüksek dozda kortizonlu ilaç kullanan bir olguda, ilacın aniden kesilmesi veya dozun hızla düşürülmesi çok tehlikelidir. İlacın azaltılması veya kesilmesi gerekiyorsa, mutlaka doktorunuza danışınız. Kortizon kesileceği zaman, doz yavaşça azaltılarak, doktor kontrolünde kesilmelidir. Hatta yıllarca kortizon kullanmak zorunda kalmış bir olgunun kortizonunun kesilmesi büyük bir tıbbi yanılgı ve sorumsuzluktur. Komşunuzun, arkadaşınızın veya eczacınızın uyarısıyla ilacı bırakmanız, hastalığınızın alevlenmesi bir yana, yaşamınızı bile tehlikeye atabilecektir.