Takayasu Arteriti

Bu yazı Romatolog Dr. Selda Öktem tarafından kaleme alınmıştır. Herkesin anlayabilmesi amacıyla basitleştirilmiş ve sadeleştirilmiştir.

Takayasu Arteriti aorta (kalpten çıkan en büyük atardamar) ve aortadan çıkan büyük damarları etkileyen bir hastalıktır. Bu hastalık kroniktir, damar duvarında iltihaplanma vardır ve bu nedenle damarın çapı zamanla daralır ve bazı yerlerde tıkanır. Bu hastalığın diğer isimleri, nabızsızlık hastalığı, aortik-ark sendromu, oklüziv trombo-aortopatidir…

Takayasu Arteriti klasik olarak genç kadınları tutar. Çok sinsi ve kronik olması dolayısıyla ortalama tanı konduğu yaş 30-32 olmasına rağmen, hastalığın ilk başlaması 10-24 yaşları arasındadır. Yani doğurganlık yaşında görülme sıklığı (tanı konulması) artar. Asyalı kadınlarda Avrupalı kadınlara göre daha sıktır.

Tanı koymanın bu kadar gecikmesinin nedeni çok belirsiz ve özgün olmayan yakınmalarla seyretmesindendir. Şöyle ki; hafif ateş, kas ve eklem ağrıları, kansızlık ve kilo kaybına neden olur. Görüldüğü gibi bu yakınmalar birçok hastalıkta görülebilen ve özel olmayan yakınmalardır. Damar duvarındaki iltihap çok yavaş yavaş ilerlediği için nabızdaki zayıflama, kollarda çabuk yorulma ve uyuşma, baş dönmesi gibi şikayetler uzun zaman sonra fark edilmeye başlanır.

Klinik Belirtiler:

Anlaşılır olması açısından 2 gruba ayırabiliriz.

  • Nabızsızlık öncesi sistemik belirtiler (erken belirtiler)
  • Ateş, halsizlik, yorgunluk, kas ve eklemlerde ağrılar, baş ağrısı, kansızlık
  • Nadiren burun kanaması, eforla nefes darlığı, kanlı balgam, bulantı, karın ağrısı ve karın şişkinliği
  • Geç nabızsızlık dönemi
  • Bu evrenin ilk başlangıcında kollarda ve bacaklarda yürürken ağrı ve uyuşmalar
  • Baş dönmesi, baygınlık hali (ani pozisyon değişikliği ile bayılmalar)
  • Raynaud fenomeni
  • Görsel bozukluklar (çift görme, zaman zaman kısa süreli görme kaybı, gözde sürekli bir kızarıklık hali)
  • Boyun damarlarında (karotis-şah damarı) ağrı hissedilmesi (karotodinia) çok önemli bir yakınmadır. Bu damar dokunulduğunda ağrı hissedilir. Görüntüleme yöntemleriyle bakıldığında damarın duvarının kalınlaştığı görülür
  • Beyine giden damar dalları etkilenince zaman zaman sara nöbetleri, kısmi felçler görülebilir
  • Aortun büyük dallarından özellikle böbrek damarları daralınca buna bağlı şiddetli hipertansiyon görülebilir
  • Aort ve akciğere giden ana damar etkilendiğinde kapakçık yetersizlikleri, nefes darlığı, kalp yetersizliği, pulmoner arter darlığına bağlı yakınmalara yol açar

Takayasu Arteritinin tanısında en önemli veriler anjiyografi ile elde edilir. Anjiyografide tutulan damarların tipi, yaygınlığı, korunan bölgelere göre tanı konur.

Laboratuar olarak özgün bir test yoktur. Nonspesifik olarak sedimentasyon, CRP, lökosit değerleri (inflamasyon-iltihap marker’ları) yüksek bulunur.

Tedavide mutlaka aspirin ve damar genişletici ilaçlar verilir. Bunlar yardımcı ilaçlardır. Esas tedavide kortizon ve immunsupresifler (bağışıklık baskılayıcı) kullanılır. Özellikle erken evrelerde yakalandığında bu ilaçlar daha başarılı olabilmektedir.

Çok ileri evrelerde bazen by-pass operasyonları kullanılır. Ancak bu tarz by-pass ameliyatlarının yapılabilmesi için hastalığın iltihaplı evresini geçmiş olması gerekir. Yanlış zamanda yapılan bu tarz ameliyatlar başarısız olur, yeni takılan damar da hemen tıkanabilir.

Share on facebook
Facebook'ta Paylaşın

İlgilenebileceğiniz Diğer Makaleler ve Videolar

“Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.”
Romatoloji Uzmanı Dr. Selda Öktem

Telefon
0212 230 9421

Mobil
0539 617 58 56

İletişim
seldaoktem@yahoo.com

Sosyal Medya