Bu yazı Romatolog Dr. Selda Öktem tarafından kaleme alınmıştır. Herkesin anlayabilmesi amacıyla basitleştirilmiş ve sadeleştirilmiştir.
Behçet Hastalığı (BH) Nedir?
Behçet Hastalığı (BH), vücuttaki birçok doku ve organ sistemini etkileyebilen kronik romatizmal bir hastalıktır.
Bu hastalık, farklı organları etkileyebildiği için hastalar genellikle cilt hastalıkları, göz hastalıkları, üroloji, nöroloji veya iç hastalıkları uzmanlarına başvurur. Ancak kesin tanı ve tedavi için bir romatoloji uzmanına yönlendirilmelidir.
Behçet Hastalığı Kimlerde Görülür?
- Behçet Hastalığı en sık 20-30 yaş arasında başlar.
- Erkeklerde kadınlara oranla daha şiddetli seyredebilir.
- Tarihsel İpek Yolu ülkelerinde (Türkiye, İran, Japonya, Kore, Çin) daha yaygındır.
- Türkiye’de Behçet Hastalığı görülme sıklığı 37/10000 olarak bildirilmiştir.
Behçet Hastalığı Neden Olur? Genetik Faktörler Etkili mi?
Behçet Hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak:
- HLA-B5 ve alt grubu HLA-B51 genleri hastalık gelişiminde rol oynayabilir.
- Genetik yatkınlığı olan bireylerde, enfeksiyon gibi çevresel faktörler hastalığı tetikleyebilir.
- Türkiye’de ailesel Behçet Hastalığı görülme oranı %8’dir.
Behçet Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Behçet Hastalığı, birçok sistemi etkileyebilir ve farklı belirtiler gösterebilir:
1. Ağız ve Cinsel Organ Yaraları
- Tekrarlayan ağız aftları: Ayda bir veya daha sık, büyük ve ağrılı olabilir.
- Genital ülserler: Ağrılı ve iyileşmesi uzun süren yaralar oluşabilir.
2. Cilt Belirtileri
- Büyük sivilceler ve iltihaplı cilt lezyonları
- Ağrılı, sıcak ve şiş cilt altı nodülleri
3. Göz Belirtileri (Üveit)
- Gözde kızarıklık, ağrı ve bulanık görme
- Tedavi edilmezse körlüğe yol açabilir.
4. Eklem Tutulumu ve Kas-İskelet Sistemi Belirtileri
- Diz ve ayak bileklerinde ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı
- Sabah tutukluğu, bel ve kalça ağrıları
5. Damar ve Sinir Sistemi Tutulumu
- Bacak ve kol damarlarında pıhtı oluşumu (Tromboflebit)
- Beyin damarlarında pıhtı tıkanıklıkları (Felç, bilinç kaybı)
- Bağırsak damarları etkilendiğinde kanlı ishal ve karın ağrısı görülebilir.
Behçet Hastalığında Görülebilen Rahatsızlıklar
Behçet Hastalığında Sık Karşılaşılan Cilt Rahatsızlıkları
Behçet Hastalığında Göz Rahatsızlıkları
Behçet Hastalığı Beyni Etkiler mi? Tedavisi Nasıldır?
Behçet Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Behçet Hastalığını teşhis etmek için spesifik bir laboratuvar testi yoktur.
Tanı koyarken romatologlar aşağıdaki kriterleri değerlendirir:
- Ağız aftları ve genital yaraların varlığı
- Göz, cilt, eklem ve damar tutulumu
- Paterji Testi: Cilt altına yapılan küçük bir iğne batırma testi. Pozitif olması Behçet Hastalığını destekler.
- HLA-B5 ve HLA-B51 genetik testleri: Tanıyı destekleyici olabilir ancak negatif olması hastalığın yokluğunu göstermez.
Behçet Hastalığı Tedavi Edilebilir mi?
Behçet Hastalığı ömür boyu süren kronik bir hastalıktır, ancak tedavi ile kontrol altına alınabilir.
Tedavi, hastalığın şiddetine ve tutulan organlara göre belirlenir:
- Hafif hastalık (cilt, ağız yaraları): Basit anti-inflamatuar ilaçlar yeterli olabilir.
- Göz, damar, beyin gibi ciddi organ tutulumları: Kortizon ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılır.
Behçet Hastalığı tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar kanser tedavisinde de kullanılan bağışıklık baskılayıcı ilaçlar olabilir. Ancak bu ilaçlar, Behçet Hastalığını kontrol altında tutmak için romatolog gözetiminde güvenli bir şekilde kullanılabilir.
Behçet Hastaları İçin Yaşam Tarzı Önerileri
- Stresten kaçınmak önemlidir, çünkü hastalık alevlenebilir.
- Sağlıklı beslenmek ve düzenli uyku hastalığın kontrolünü kolaylaştırır.
- Sigara ve alkol kullanımından kaçınılmalıdır.
- Düzenli doktor kontrolüne gitmek ve ilaçları aksatmamak hastalığın seyrini olumlu etkiler.
Behçet Hastalığı Spor Yapmayı Engeller mi?
- Eğer eklem ağrıları yoksa, Behçet Hastaları istedikleri sporu yapabilirler.
- Hareketsiz kalmamak, eklem sağlığı için önemlidir.
- Ancak yoğun eklem tutulumu varsa, aşırı yük bindiren sporlardan kaçınılmalıdır.
Behçet Hastalığı Gebeliği Etkiler mi?
- Behçet Hastaları çocuk sahibi olabilir.
- Gebelik sürecinde hastalığın seyri genellikle değişmez.
- Bebekte doğuştan bir problem yaratmaz, ancak genetik yatkınlık aktarılabilir.
“Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.”